Jak leki wpływają na odczuwanie przez nas upału?

W poprzednim wpisie opisałam wam jakie mogą być skutki opalania się w trakcie brania leków. Jednak jest jeszcze jedna rzecz, na którą musimy zwrócić uwagę, szczególnie jeśli w otoczeniu mamy pod opieką osoby starsze lub dzieci. Mianowicie, wiele leków obniża naszą tolerancję na upał. Jakich leków to dotyczy? O tym będzie dzisiejszy wpis.

Dlaczego leki zmieniają tolerancję na upał?

Leki mogą wpływać na naszą termoregulację na wiele sposobów:

• zmieniając funkcję nerek i wpływając na odwodnienie organizmu;
• zmniejszając pocenie;
• rozszerzenie naczyń obwodowych;
• zmieniając rzut serca;
• wpływając na odczuwanie przez nas upału, co wpływa na zmianę naszego zachowania;
• oddziałując na podwzgórze, które odpowiada za kontrolę temperatury naszego ciała.

Z powyższych mechanizmów, najważniejszy jest ten, mówiący o zmniejszeniu wydzielania potu. Odparowywanie potu z powierzchni skóry odpowiada za 90% możliwości chłodzenia się organizmu w czasie ekstremalnych temperatur. Ze względu na powszechność stosowania, koniecznie należy też zwracać uwagę na inne, wymienione wyżej, mechanizmy.

Na jakie leki zwrócić uwagę?

Dobrze, żebyśmy wiedzieli, gdy bliska osoba przyjmuje leki z poniższych grup, jeżeli to my je przyjmujemy, warto, żeby nasi bliscy (lub sąsiedzi) o tym wiedzieli:

• przeciwpadaczkowe: topiramat
• przeciwparkinsonowskie: karbidopa+lewodopa, benzatropina
• stosowane w leczeniu pęcherza nadreaktywnego: oksybutynina
• przeciwhistaminowe I generacji: difenhydramina (obecna np. w Apap Noc- ułatwia zasypianie);
• moczopędne: furosemid, hydrochlorotiazyd, acetazolamid;
• stosowane przy katarze, uczuciu zatkanego nosa- pseudoefedryna (np. Sudafed);
• beta – blokery (stosowane przy schorzeniach serca)- metoprolol, propranolol;
• opioidowe przeciwbólowe- fentanyl;
• stosowane w schorzeniach psychiatrycznych: amitryptylina, nortryptylina, haloperidol, chlorpromazyna
• obniżające ciśnienie: klonidyna;
• stosowane przy skurczach mięśni gładkich (np. przewodu pokarmowego): hioscyna.

Alkohol, kofeina (nie tylko ta w kawie, ale również z napojów energetycznych) również ograniczają nasze możliwości adaptacji do upału – używajmy ich z rozwagą.

Są jeszcze środki nielegalne, które również mogą być szczególnie niebezpieczne w trakcie upałów, piszę tutaj o stymulantach: ecstasy, kokainie, metamfetaminie i amfetaminie.

Pamiętajmy, że wystąpienie wymiotów, biegunki czy gorączki, niezależnie od ich przyczyny, zwiększa ryzyko odwodnienia i będzie zmniejszało naszą odporność na wysokie temperatury.

Jakie są objawy przegrzania organizmu?

Do objawów przegrzania zaliczają się:

• bóle głowy,
• mdłości,
• zawroty głowy,
• uczucie osłabienia i zmęczenia,
• zasłabnięcie,
• uczucie dezorientacji,
• obrzęk kostek, stóp lub rąk,
• skurcze mięśni,
• przyspieszony oddech i/lub puls,
• odwodnienie,
• podniesiona temperatura ciała.

Pamiętajmy, że te objawy nie muszą wystąpić równocześnie, może zacząć się od jednego. Czekanie na to, aż wystąpią wszystkie, może, z dużą dozą prawdopodobieństwa skończyć się fatalnie.

Jak się chronić przed upałami?

Ryzyko odwodnienia i udaru słonecznego jest szczególnie duże u starszych osób. Jest to spowodowane zmniejszającą się wraz z wiekiem ilością wody w organizmie, a także zmniejszonym uczuciem pragnienia. Zachęcajmy naszych seniorów do noszenia ze sobą małych butelek (0,5 litra) wody. Jest to świetny sposób do kontrolowania ilości przyjmowanych płynów. Takich butelek powinno się wypijać ok. czterech dziennie. Co ważne- nie czekajmy na pojawienie się pragnienia, wiele osób nie potrafi odróżnić uczucia głodu od potrzeby napicia się. Pijmy regularnie małe ilości. Możemy ustawić sobie przypomnienie w telefonie.

W czasie upałów planujmy aktywności wczesnym rankiem i późnym popołudniem, tak, aby czas panowania najwyższych temperatur spędzać w chłodnym miejscu. Jeśli w naszym mieszkaniu panują bardzo wysokie temperatury, może to być centrum handlowe, biblioteka, inne miejsce z klimatyzacją.

Jeżeli już musimy być na zewnątrz w czasie największego natężenia upału, to zadbajmy o przebywanie w cieniu- jeżeli nie możemy przebywać w cieniu drzew, to zaopatrzmy się w parasolkę przeciwsłoneczną, kapelusz z szerokim rondem (zadbajmy o przewiewny materiał, żeby pot mógł parować) oraz przewiewne ubrania.

Zadbajmy o częste branie chłodnych pryszniców lub kąpieli, możemy również wykąpać się w morzu, jeziorze lub basenie 🙂

Bądźcie bezpieczni w te ciepłe dni 🙂

Piśmiennictwo:

• www.healthpartners.com Medicines can increase risk of heat stroke
• www.manitoba.ca/health/environmentalhealth/heat.html
• https://ncceh.ca/content/drugs