Większość z nas wie, że są leki obniżające poziom glukozy we krwi. Natomiast niewielu zdaje sobie sprawę, że jest duża grupa leków, która go podnosi. Często jest to efekt niepożądany, którego pacjenci się nie spodziewają. Gdy osoba chorująca na cukrzycę zacznie brać taki lek, warto częściej kontrolować poziom glukozy, szczególnie jeśli terapia nim ma być dłuższa. Być może będzie trzeba zmienić dawkowanie leków przeciwcukrzycowych, niekiedy trzeba zmienić lek na inny o podobnym działaniu. W przypadku osób, które są w trakcie diagnostyki w kierunku cukrzycy, może się zdarzyć, że błędnie zostaną one zdiagnozowane jako osoby chore. Niekiedy lek trzeba odstawić na pewien czas przed badaniami. Dlatego tak ważne jest, żeby osoby, którym powierzamy nasze zdrowie, miały pełną listę leków, które przyjmujemy. Pamiętajcie, żeby nie odstawiać samemu leków – zawsze konsultujcie to z profesjonalistą. Zaczynamy 🙂
Glikokortykosteroidy
Są to leki, które przyjmowane w dużych dawkach mogą wywołać tzw. cukrzycę indukowaną steroidami. Natomiast u osób będących na granicy cukrzycy oraz diabetyków z dobrze uregulowaną glikemią mogą spowodować skoki cukru. Stopień podniesienia glikemii będzie zależeć od wcześniejszych jej wysokości oraz od dawek steroidów. W zależności od pierwotnego statusu glikemii oraz od stosowanych dawek steroidów, wzrost poziomów cukru może być kontrolowany poprzez stosowanie doustnych leków przeciwcukrzycowych aż do włączenia insuliny włącznie. Z tego powodu ważna jest dyscyplina pacjenta. Żeby ułatwić sobie kontrolę, można korzystać z sensorów kontrolujących glikemię w sposób ciągły. Glikokortykosteroidy powodują częściej hiperglikemię poposiłkową niż na czczo, dlatego w tym wypadku może pomóc modyfikacja posiłków. Nie można zapominać o tym, że przy zmniejszaniu dawek glikokortykosteroidów, będzie się również wycofywał ich efekt podnoszący cukier- wtedy również trzeba być uważnym, bo pacjent może wpadać w hipoglikemię, żeby temu zapobiegać, też będzie trzeba modyfikować dawki leków przeciwcukrzycowych i/lub insuliny.
Leki antypsychotyczne
Leki z tej grupy mogą powodować przyrost masy ciała o 7% lub więcej- tego działania niepożądanego doświadcza od 15 do 72% pacjentów przyjmujących leki przeciwpsychotyczne drugiej generacji. Sam ten fakt może powodować oporność tkanek na insulinę i zwiększyć ryzyko cukrzycy typu 2. Dodatkowo same w sobie mogą powodować insulinooporność, upośledzając gospodarkę glukozy na innych szlakach w organizmie. Najbardziej na gospodarkę glukozy wpływają: klozapina, olanzapina i haloperidol, najmniej zyprazidon.
Kontrola skutków metabolicznych opiera się na doborze leków, które mają mniejszy wpływ na przyrost masy ciała lub stosowanie leków z innych grup.
Diuretyki tiazydowe
Są stosowane często w nadciśnieniu, ich działaniami ubocznymi są: hypokaliemia (niski poziom potasu), podnoszą poziom cholesterolu, triglicerydów i innych lipidów krążących we krwi oraz podniesiony poziom glukozy we krwi. Właśnie obniżony poziom potasu, prowadzący do zmniejszonego wydzielania insuliny i wrażliwości tkanek na nią, może skutkować pojawianiem się nowych przypadków cukrzycy. Skutek ten jest zależny od dawki. Dodatkowo uważa się, że kuracja trwająca poniżej roku, jest bezpieczna.
Tutaj zapobieganie działaniom ubocznym polega na kontroli poziomu potasu – w razie jego obniżenia trzeba interweniować, wtedy terapia jest bezpieczniejsza. Pamiętajmy, że suplementacja potasu na własną rękę może być niebezpieczna dla pacjenta. Gdy na własną rękę zaczniemy go suplementować z kilku źródeł, może się okazać, że będziemy mieli zbyt wysoki jego poziom, co może nam zaszkodzić.
Statyny
Uważa się, że terapia statynami jest powiązana ze zmniejszoną wrażliwością na insulinę i zaburzeniami wydzielania insuliny. Jednak badania pokazują, że nowy przypadek cukrzycy wystąpi u jednej osoby z 255 leczonych tymi lekami przez 4 lata. Dla porównania 39 osób musi być leczonych statynami przez 5 lat, żeby zapobiec jednemu zawałowi serca. Jak widać, ryzyko rozwoju cukrzycy, w porównaniu do korzyści ze stosowania, jest małe.
O innym rodzaju wątpliwości, dotyczącym statyn pisałam w tym wpisie
Beta blokery
Ta grupa leków jest stosowana w szerokim wachlarzu schorzeń serca, takich jak niewydolność serca, choroba wieńcowa, nadciśnienie tętnicze czy zaburzenia jego rytmu. Bezdyskusyjnie, wydłużają one życie chorych w tych wskazaniach. Niektóre beta blokery mogą również powodować spadki poziomu cukru, a sposób ich działania maskuje objawy hipoglikemii. Należą do nich drżenie, szybsze bicie serca czy drażliwość. Z tego powodu, że leki z tej grupy mogą powodować zarówno wzrost, jak i obniżenie poziomu cukru we krwi, warto, żeby osoby stosujące beta blokery kontrolowały częściej poziom cukru, szczególnie w sytuacjach, które mogą „pomóc” w nadmiernych wahaniach (wysiłek po długiej przerwie, posiłek mocno odbiegający w składzie od zwykłego). Bardzo pomocne są też sensory monitorujące ciągle glikemię.
Czy to koniec listy?
Niestety, nie. Wiele innych leków może wpływać na naszą glikemię, dlatego jeśli mamy cukrzycę lub jesteśmy w grupie ryzyka, przy wprowadzaniu nowego leku warto częściej kontrolować poziom cukru. Wahania jego poziomu nie muszą oznaczać, że lek od razu trzeba odstawić – w końcu przepisano nam go z jakiegoś powodu. Jeśli macie wątpliwości – skontaktujcie się z profesjonalistą.
Jeśli podobają się Wam tworzone przeze mnie treści, będę wdzięczna za postawienie mi kawy 🙂
Piśmiennictwo:
Jako bloger, który zdaje się być zawsze na czasie, chciałbym się dowiedzieć, czy masz jakieś niekonwencjonalne sposoby na śledzenie nowych trendów i aktualności w swojej dziedzinie?